اختلالات پردازش حسی و اوتیسم
اختلال پردازش حسی وضعیتی است که در آن مغز در پاسخ به محرکهایی که از طریق حواس دریافت میکند دچار مشکل میشود.
اوتیسم یا درخودماندگی نوعی اختلال رشدی (از نوع روابط اجتماعی) است که با رفتارهای ارتباطی و کلامی غیرطبیعی مشخص میشود.
در این مقاله سعی کردیم شما را با ارتباط بین اوتیسم و اختلال پردازش حسی آشنا کنیم.
آیا اختلال پردازش حسی یکی از علائم اوتیسم است؟
اختلال پردازش حسی و اوتیسم تشخیصهای جداگانهای هستند این ادعا اغراقآمیز است که بگوییم کودکی که اختلال پردازش حسی دارد حتما مبتلا به اوتیسم نیز هست و بالعکس.
مشکلات پردازش حسی در کنار تاخیرهای ارتباطی اغلب آن چیزی است که والدین در کودک کوچکی که بعداً تشخیص اختلال طیف اوتیسم میگیرد، مشاهده میکنند.
در مطالعهای که دکتر لوسی جان میلر، محقق برجسته در زمینهی اختلال پردازش حسی، آن را انجام داد نشان داد که بیشتر از ۷۵ درصد کودکان دچار اختلالات طیف اوتیسم و نشانگان آسپرگر اختلال پردازش حسی دارند.
علاوه بر اختلال پردازش حسی چندین ویژگی اضافی در کودک مبتلا به اختلال اوتیسم وجود دارد.
در اینجا برخی شاخصهای اختلال طیف اوتیسم ارائه میشود:
- بیعلاقهگی به درگیر کردن دیگران در فعالیتها و یا علائق خود
- کمبود زبان بیانی هدفمند
- استفاده از پژواکگویی (تکرار کلمات یا قطعاتی از فیلمها که بخشی از مکالمه نیستند)
- تمایل به تنهایی
- واکنش غیرمنتظره به هرگونه تغییر
- عدم لذت از تماس جسمانی مانند نگه داشتن/ نوازش شدن
- فقدان / کمبود تماس چشمی
- بیتاثیر بودن روشهای آموزشی معمول برای آنها
- چرخاندن وسایل به صورت پیوسته
- دلبستگی نامناسب به اشیا
- بیش حساسیتی یا کم حساسیتی آشکارا به درد
- فقدان ترس از موقعیتهای خطرناک
- بیش فعالیتی یا کم فعالیتی جسمانی شدید
- مهارتهای حرکتی درشت / ظریف ناهماهنگ (نابرابر)
- بیتوجهی به صحبت دیگران انگار صدای آنها را نمیشنود
علائم اولیهی اوتیسم عبارتند از:
- در شش ماهگی نمیخندد
- غان و غون کردن، اشاره کردن و دیگر ژستها را در دوازده ماهگی انجام نمیدهد
- تا ۱۶ ماهگی از تک کلمه استفاده نمیکند بیست و یا تا 24 ماهگی کمبود استفاده از عبارات دو کلمهای دارد.
- واپسروی رشدی با از دست دادن زبان یا مهارتهای اجتماعی
آیا اختلال پردازش حسی در کودکان مبتلا به اوتیسم شدیدتر و رایجتر است؟
وجود اختلال پردازش حسی در کودکان مبتلا به اوتیسم بسیار رایج است.
گزارش شده است که بیش از ۹۰ درصد کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم مشکلات پردازش حسی دارند.
همانند کودکان مبتلا به مشکلات پردازش حسی سطح شدت اختلال پردازش حسی در کودکان مبتلا به اوتیسم متغیر است.
هرچند کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است دچار مشکلات اضافی جهت برقراری ارتباط با دیگران برای بیان احساسات ناراحت کننده، ترساننده، رضایت بخش و آرام کننده خود باشند.
وقتی افراد توانایی برقراری ارتباط را ندارند، اغلب از رفتار برای بیان نظراتشان به دیگران استفاده میکنند.
بسیاری از رفتارهای کودکان مبتلا به اوتیسم بیانکنندهی ترسهای آنهاست که ممکن است مردم، آنها را سوء تعبیر کنند.
مشکلات ارتباطی به راحتی میتوانند شدت واکنشهای رفتاری به درونداد حسی را تشدید کنند.
رایجترین مشکلات حسی در کودکان مبتلا به اوتیسم چیست؟
اگرچه کودکان مبتلا به اتیسم با مشکلات حسی مختلفی روبهرو هستند اما بیشترین نوع گزارش شده در آنها، حساسیتها به لمس، درونداد شنیداری و بوهاست.
به خوبی میتوان گفت که بیشتر کودکانی که تشخیص اختلالات طیف اوتیسم دارند، مشکلاتی نیز در حوزههای حسی مبتنی بر حرکت (مانند کنش پریشی) نشان میدهند.
بسیاری از کودکان مبتلا به اوتیسم از لمس (به خصوص لمس غیرمنتظره) اجتناب میکنند.
گاهی این رفتار به عنوان بیعلاقگی به تماس جسمانی با مردم یا اجتناب کردن از آنها تفسیر میشود، اما در واقع حتی مقدار کم لمس برای آنها دردناک است و منجر به واکنش ترس میشود.
بسیاری از این افراد از درونداد لمسی اجتناب میکنند، اما ممکن است از درونداد فشار عمیق لذت ببرند یا حتی آن را جستجو کنند؛ زیرا اثر آرام کنندهای دارد.
وقتی سعی میکنید که به یک کودک مبتلا به اوتیسم کمک کنید تا به بافتهای مختلف یا لمس غیر منتظره عادت کند میتوانید این دروندادها را با درونداد عمقی فشار عمیق همراه سازید.
گاهی اوقات یک برنامه برسزنی شدید کوتاه مدت میتواند به حساسیت زدایی یک کودک بسیار کمک کند.
والدین اغلب گزارش میکنند که کودک مبتلا به اوتیسم آنها حساسیتهایی به صداها نیز دارد.
اغلب درمان یکپارچگی حسی میتواند به کودک کمک کند تا درونداد شنیداری را موثرتر پردازش کند و همچنین به کودک یاد میدهد چگونه با صداهای غیر منتظره کنار بیاید.
فعالیتهایی وجود دارند که شما میتوانید با کودکتان انجام دهید تا او به شیوهی جالبی به صداها عادت کند.