سیر مراحل تکاملی یک کودک طبیعی

وقتی نوزادی به دنیا می‌آید، اولین سوالاتی که برای هر پدر و مادری ایجاد می‌شود که علایم کودک طبیعی چگونه استاین است که:

آیا کودک ما سالم است؟

ویژگی‌های یک کودک طبیعی و سالم چیست؟

روند رشد او به صورت طبیعی و درست است؟

مهمترین ویژگی های یک کودک طبیعی در بدو تولد چیست؟

• کودک طبیعی از همان بدو تولد هوشیار است.
• صداها را میشنود.
• بی حس حال نیست.
• منظور از را معمولاً با گریه کردن می رساند.
• در شبانه‌روز تقریباً ۲۰ ساعت میخوابد.
• به خوبی شیرمادر را می مکند.
• عضلات قوام دارد یعنی وقتی او را بغل کنید خیلی سفت و بی حرکت و یا شل و آویزان نیست.
• به نیشگون  گرفتن و حرکت روی پوست صورت واکنش نشان می دهد.
• در عرض چند روز چشمانش به سمت صدا یا تحریکات نوری حرکت می کند.
• بعد از چند هفته مادرش را می شناسد و پاسخ شما را با لبخند زدن می دهد.
• بیشتر طاقباز می خوابد.
• دستهایش  معمولا بسته است و اگر انگشت خود را در دست بگذارید محکم مشت می کند.

چهار ماهگی:

• این  سن شروع گردن گرفتن یک کودک طبیعی و سالم است.
• کنجکاوی، حرکات بدن و دست و پا هایش بیشتر می شود.
• به چیزهای جدید عکس العمل نشان می دهد.
•  به دستانش نگاه می‌کنند و به همه چیز چنگ می زند.
• دمر می ‌خوابد و روی آرنج تکیه می‌کند و سعی می‌کند سرش را بالا نگه دارد .
• آب بازی کردن در حمام را دوست دارد.
• جیغ می زند، ذوق می کنند و صداهای مختلفی با دهانش می سازد.
• وقتی با او صحبت می کنید به دهان شما چشم می دوزد و اگر دعوایش کنید متوجه می شود.

شش ماهگی:

• در این سن یک کودک طبیعی و سالم شروع به نشستن می کند.
• دستانش را به سمت دهان خود میبرد.
• اسباب بازی‌هایش را در دستان خود جابه‌جا می‌کنند و حرکات بدنش به سمت اطراف زیاد می شود.
• کارهای ساده را تقلید می کند.
• علاقه زیادی به بازی کردن دارد و به دنبال وسیله ای که انداخته است می گردد.
• با ایجاد صداهای مختلف جلب توجه می کند.
• “بابا”، “ماما”،”م م” را می گوید و می فهمد نه یعنی چه.

نه ماهگی:

• کودک تقریباً به خوبی می نشیند.
• تلاش می‌کند چهار دست و پا شود.
• با کمک می ایستد و غلتیدن او کامل شده است.
• اشیا را محکم در دست نگه میدارد و کمتر به دهان می برد.
• دس دسی کردن را دوست دارد .
• به کتاب، تصاویر و شعر عکس العمل نشان می دهد و با انگشت سبابه اش اشاره میکند.
• اسباب بازی‌هایش را می‌گیرد و خودش رها می‌کند.
• عاشق شوخی کردن و خندیدن است.
• می تواند  عصبانیت خود را  نشان دهد.
• وقتی برای شعر بخوانید، می خندد و دست می زند.
• اگر اسمش را صدا کنید به سمت شما برمیگردد.

یک سالگی:

• به خوبی چهار دست و پا میرود.
• با کمک قدم بر میدارد.
• از پرتاب کردن اشیا لذت می برد.
• با لیوان آب می نوشد و قاشق را به دهان می برد.
• کودک در این سن چند کلمه معنی دار به زبان می‌آورد.
• به چیزهای آشنا اشاره می‌کند.
• خانه سازی،  توپ بازی و دیدن کتاب را دوست دارد.
• لجبازی، بی قراری، استقلال طلبی و کنجکاوی در این سن بسیار دیده می شود.
• خواسته هایش را بیان میکند و تشکرش  را با سر تکان دادن نشان میدهد.
• بای بای می‌کنند و خوشحالی و ناراحتی خود را ابراز می کند.

از یک و نیم سالگی تا دو سالگی:

• بیشترین مهارت کودک در زمینه صحبت کردن است.
• کلمات زیادی را یاد میگیرد، با  آهنگ صحبت می‌کند و جملات دو سه کلمه ای می گوید.
• در غذا خوردن و راه رفتن مستقل شده است و کنترل ادرار و مدفوع را می توان با اوتمرین کرد.
• در این سن از نظر احساسی پیشرفت زیادی کرده، غصه می‌خورد، دلسوزی می‌کند، می ترسد و خجالت میکشد.
• برای جلب توجه دیگران، جیغ و داد می کنند و کتک می زند.
• کارهای شما طرز نشستن و حرف زدن شما را تقلید می کند.
• پرخاشگری، لجبازی و کلک زدن از ویژگی های بارز رفتاری کودکان در این سن می باشد.
• مهارتهای دستی پیشرفت کرده و با مداد، خط خطی می کند.
• نلاش می‌کند از پله بالا و پایین برود.
• عقب عقب راه می رود، روی پنجه و پاشنه قدم برمی دارد و روی زانو راه رفتن را یاد می گیرد.

از دو سالگی تا چهار سالگی:

• از نظر حرکتی مثل یک فرد بالغ می شود.
• می پرد، می دود، بالا و پایین می رود.
• دوچرخه سواری می کند و تعادل اش بسیار خوب است.
• در امو شخصی اش مستقل تر می شود،
• کترل ادرار و مدفوع را به دست می‌آورد،
• لباسهایش را در می آورد و می پوشد.
• مهارتهای دستی اش بسیار گسترش می یابد به طوری که می‌تواند قیچی کند و مهره  نخ  کند.
• به خوبی صحبت می‌کند و شعر می‌خواند.
• رنگ های اصلی را یاد می‌گیرد و نقاشی کردن را دوست دارد.
• می‌توانند بشمرد.
• بازی کردن او پیچیده تر شده و دوست دارد با هم سن و سالانش بازی کند .
• به مرور با جنسیت خود آشنا می شود.

از چهار سالگی به بعد:

• کودک از نظر شناختی  بسیار رشد می کند.
• نام حیوانات، اشیاء،  غذاها و میوه های زیادی را می داند.
• اشکال هندسی را می شناسد و می تواند بکشد.
• در کشیدن نقاشی آدمک، خانه و اشکال ساده مهارت زیادی پیدا می‌کند.
• از نظر اجتماعی و ارتباطی بسیار رشد می کند ،به همین دلیل توصیه می‌شود در این سن به مهدکودک فرستاده شود.
• در مهارتهای دستی پیچیده نظیر گره زدن، قیچی کردن و تا زدن پیشرفت زیادی می کند.
• انواع جورچین های ساده را میتواند تکمیل کند .
• از روی شکل کتاب های داستان قصه می گوید.
• از این سن می‌توان آموزش ریاضیات و سایر مهارت های مدرسه را با تمرین کرد.

نکاتی در رابطه با سیر تکاملی کودکان

در پایان این بخش لازم است به چند نکته اشاره شود:

– یادگیری کودکان به شرایط و محیط فرهنگی و اجتماعی خانواده و جامعه ای که در آن زندگی می کنند، ارتباط مستقیم دارد. به عبارتی هر چقدر با کودک ارتباط بیشتر و موثرتری برقرار کنید و مطالب بیشتری را به او بیاموزید از نظر جنبه های مختلف رشدی، پیشرفت بیشتری میکند.

-در بعضی مهارت ها خصوصا مهارت های حرکتی و گفتاری، عامل ژنتیک و ارث تاثیر زیادی دارد مثلاً در یک خانواده ممکن است بیشتر کودکان در دو سالگی به خوبی صحبت کنند ولی در خانواده دیگر اکثر آنها هنوز در چهار سالگی در بیان جملات ساده مشکل داشته باشند.

–مشکلات جسمی، حرکتی و بیماری ها تاثیر زیادی در یادگیری و پیشرفت ذهنی و حرکتی کودک دارد. کانی که در چند سال اول زندگی از بیماری‌های سختی رنج می‌برند یا مبتلا به سوء تغذیه هستند، از نظر جنبه های مختلف رشدی دچار تاخیر می شوند که ممکن است هیچ ارتباطی به توان هوشی و ذهنی آنها نداشته باشد.

–بعضی از مشکلات حسی و حرکتی مثل نابینایی و ناشنوایی و یا فلج اندامها تاثیر زیادی بر برخی از جنبه های رشدی دارد، به طوری که کودک با وجود داشتن هوش طبیعی، بسیاری از مهارتها را با تأخیر کسب می‌کند و فقط وجود یک پدر و مادر آگاه و علاقمند و فعال در درمان می تواند آنها را در حد توانشان پرورش دهد.

کودکان عادی،بسیاری از این مهارت‌ها را به وسیله ارتباط برقرار کردن با محیط کسب می‌کنند و لازم نیست به آنها آموزش داد ولی کودکان کند ذهن  باید تحت آموزش مداوم و ویژه قرار بگیرند، تا این  مهارت‌ها را به دست آورند.اکنون با مطالعه دقیق ویژگی‌های یک کودک طبیعی و مقایسه فرزند خود با آن می‌توانید متوجه شوید آیا کودکتان از نظر رشدی عقب تر از حد معمول است یا خیر.