درمان‌های اختلال یکپارچگی حسی

اختلال پردازش حسی وضعیتی است که در آن مغز در پاسخ به محرک‌هایی که از طریق حواس دریافت می‌کند دچار مشکل می‌شود.

کودکانی که دچار اختلال پردازش حسی هستند با مشکلات تدافع لمسی،مکیدن انگشت،ترس،مشکلات رفتاری و اجتماعی نیز  رو به رو خواهند شد.

در این مقاله به درمان مشکلاتی که در بالا به آن اشاره شد در کودکان مبتلا به اختلال پردازش حسی خواهیم پرداخت.

چگونه کودک مبتلا به تدافع لمسی را برای کوتاه کردن موهایش راضی کنم؟

مراحل این کار عبارتند از:

بازی “کوتاه کردن مو” را انجام دهید. بگذارید کودک وانمود کند دست‌هایش یک قیچی است و در حال کوتاه کردن موهای شماست. سپس شما وانمود کنید که دارید موهای او را کوتاه می‌کنید.

می‌توان یک داستان حسی اجتماعی درباره رفتن به آرایشگاه بسازید یا داستان‌های اجتماعی که در این‌باره وجود دارند بخرید.

هنگامی که خودتان یا همسرتان موهایتان را کوتاه می‌کنید کودک را همراه خود داشته باشید.

قبل از کوتاه کردن موهای کودک، آرایشگر را ببینید و مطمئن شوید او نیازهای حسی کودک را درک می‌کند.

شنل شخصی فراهم کنید که درست شده از حوله و یک سنجاق امن باشد.

قبل از رفتن به آرایشگاه پیراهنی که جلو دکمه دار است به او بپوشانید تا بتوانید آن را به راحتی درآورده و موهای آن را تکان دهید یا یک لباس اضافی همراهتان باشد تا بعد از اصلاح لباسش را عوض کنید.

قبل از اصلاح به کودک ماساژ سر و گردن دهید یا از برس مویی ویبره‌دار استفاده کنید تا یک درون‌داد فشار عمیق قبل از لمس آرام ناشی از کوتاه کردن مو به او بدهید.

مطمئن شوید که شما کودک‌تان درباره‌ی جایزه کوتاه کردن مو قبل از انجام آن تصمیم گرفته‌اید (حتی می‌تواند عکسی از آن جایزه را همراه خود داشته باشد تا هنگام کوتاه کردن مو به آن نگاه کند).

کودک چهار ساله‌ام همیشه انگشت شستش را می‌مکد، چگونه می‌توانم جلوی این کار را بگیرم؟

این یک فعالیت آرام‌کننده‌ی حسی انطباقی است.

تحریک دهانی ثابت در اثر درون‌داد عمقی ریتمیکی که به مناطق دهانی/صورتی فراهم می‌سازد بسیار آرام بخش است.

نکته‌ی کلیدی این است که اول به کودکتان آموزش دهید که این انگشت برای زمان خواب و چرت زدن است و سپس سعی کنید مکیدن انگشت در طول روز را با دیگر فعالیت‌های تحریک دهانی جایگزین کنید.

کدام تکنیک‌ها به کودکی که از صداها می‌ترسد کمک خواهد کرد؟

فعالیت‌هایی که در ادامه می‌آید به افزایش توانایی کودک در افتراق صداهای مختلف و حساسیت زدایی نسبت به “صداهای ترسناک” کمک خواهد کرد.

شما و درمانگر کودک می‌توانید صداهای مختلف را ضبط کنید (مانند آژیر اورژانس،صداهای جاروبرقی،سیفون، توالت، زنگ‌ها و غیره) و سپس تصاویر همسانی برای هر صدا آماده کنید (تصاویری از ماشین آتش‌نشانی، جارو برقی و غیره).

صدا‌ها باید با فاصله حداقل ۱۰ ثانیه ضبط شود و در طول هر صدا کودک باید تصویر منطبق با هر صدا را با دستش بالا بگیرد.

سپس وقتی کودک‌تان صدای مشابه را در دوره‌ی طبیعی روز می‌شوند شما و معلمش می‌توانید به او بگویید “آن رنگ ناهار است” و تصویر معادل آن صدا را بالا بگیرید. این فرآیند صداهای غیر منتظره کم می‌کند.

در اینجا تعداد بیشتری از راهبردهای شنیداری ارائه می‌شود:

• بسته به نیازهای کودک‌تان نوع متناسبی از موزیک را استفاده کنید. برای صداهای آرام کننده موزیک آهسته‌ای مانند موزارت و برای صداهای هشدار دهنده از موزیک هایی با ضرباهنگ رانندگی مانند راک استفاده کنید.
• گوش‌گیرها و هدفون‌ها بهترین وسیله برای پوشاندن گوش کودک نسبت به صداهایی که او دوست ندارد (مانند کامیون زباله)هستند. هرچند باید توجه داشت که اینها وسایلی هستند که به صورت موقت مشکل را کنترل می‌کنند و هنوز باید به مشکلات پردازشی زیرین توجه نمود.
• از نظر شنیداری محیطی لذت‌بخش در اتاق کودک به کمک صداهای سفید (صداهایی با رویکرد درمانی)، صدای چکیدن آب و یک موسیقی زمینه‌ای ملایم بیافرینید.
• مهم است بدانید کودکانی که حساسیت شنیداری دارند ممکن است نسبت به صداهای بم حالت تدافعی داشته باشند.
• هر زمانی که می‌توانید موزیک و حرکت را به هم مرتبط سازید، این عمل منجر به ارتقاء اطلاعات شنیداری-دهلیزی می‌شود.
• برنامه‌های شنیداری مختلف از کاردرمانگر کودک درخواست کنید، مانند شنیدن درمانی یا برنامه گوش دادن.

چگونه می‌توانم به کودک مبتلا به تدافع لمسی کمک کنم که بافت‌های مختلف را لمس کند؟

هنگامی که کودک دچار مشکل تدافع لمسی است، ترکیبی از راهبردهای پایین به بالا (راهبردهای/ درمان یکپارچگی حسی) و بالا به پایین (راهبردهای یادگیری/ رفتاری) برای کمک به درگیرشدن کودک در دنیای خود توسط لمس کردن بسیار موثر می‌باشد.

برای مثال اگر کودک نسبت به لمس هر چیز به هم ریخته‌ای مقاومت دارد:

اول پیشنهاد کنید که او بازی کردن شما با یک خمیر ریش تراش را تماشا کند و سپس به خاطر تماشا کردن به او یک جایزه‌ی قابل لمس (یک تکه غذا یا اسباب بازی که می‌تواند به او انگیزه دهد).

سپس او را تشویق کنید برای تمیز کردن خمیر ریش تراش با یک اسفنج بزرگ کمک کند و دوباره به او یک جایزه‌ی ملموس دهید.

زمانی که کودک در این مرحله نیز موفق شد ببینید می‌توانید از کودک بخواهید که خمیر را با نوک انگشتان خودش لمس کند و دوباره به او جایزه دهید.

این فرایند را تا زمانی که او با بافت‌های مختلف کنار آید ادامه دهید و سپس کم‌کم جایزه را در طول زمان کاهش دهید.

ترکیب راهبردهای حسی و رفتاری راه بسیار موثری برای راحت کردن کودک مبتلا به تدافع حسی نسبت به مواد حسی دیگر خواهد بود.

از کدام تکنیک‌ها برای کمک به کودک مبتلا به مشکلات رفتاری می‌توان استفاده کرد؟

نکته کلیدی که باید در مورد رفتارهای مبتنی بر حس به خاطر داشته باشید این است که تلاش در حذف کردن رفتار بدون توجه به روش جایگزینی که درخور نیاز حسی کودک باشد، ممکن است موجب بدتر شدن رفتار شود.

در ادامه به برخی نکاتی که در پرداختن به رفتارهای مبتنی بر حس مهم است اشاره می‌شود:

• رژیم‌های حسی می‌تواند بسیار موثر باشد.
• فعالیت‌های منظم مبتنی بر حس مانند پریدن روی ترامپولین یا توپ جهنده، لی‌لی بازی کردن در خانه، خوردن غذاهایی که صدای خرد شدن می‌دهند یا گوش دادن به موزیک ریتمیک بسیار ضروری است.

• به این فکر باشید که محیط اطراف کودک را تغییر دهید یا اصلاح کنید (اتاق او، محل بازی او و غیره) تا با میزان تحریک تطبیق پیدا کند
• به کودک آموزش دهیم چگونه به طور سریع و موثر با هراس‌های حسی خود در هر موقعیتی ارتباط برقرار کند (آموزش کودک در جهت شناخت مشکلات حسی‌اش و راه مقابله با آنها).
• به خاطر داشته باشید که رفتارهای مثبت را هم پاداش دهید.

چه راه‌هایی برای کمک به اوقات فراغت و مهارت‌های اجتماعی کودک 10 ساله من کمک کننده است؟

کودک خود را بر روی پروژه‌های طولانی مدت همانند ساختن ریل‌های قطار و یک شهرک کوچک درگیر سازید.

این کارها نیاز به فعالیت طولانی مدت و همچنین برنامه‌ریزی و توجه مداوم از طرف کودک دارد.

یک پیشنهاد دیگر ماشین‌ها و هواپیماهای مدل‌سازی شده هستند.

شما حتی می‌توانید با کمک دوستان و یا والدین دیگر در باغچه‌ی پشت خانه‌‌ی خود یک کلبه بازی بسازید.

با یک برنامه‌ی ساختمان سازی و چک لیستی از مواد مورد نیاز شروع کنید.

همچنین کلاس‌های تئاتر و پانتومیم موجود در تئاترهای محله را مورد توجه قرار دهید.

بازی‌هایی مانند لغت‌نامه تصویری، جدول کلمات متقاطع (یا بازی واژگان) نیاز به برنامه‌ریزی و استدلال و همچنین تعامل با دیگران دارند.

فعالیت‌های حرکتی ساختارمند و بدون ساختار را افزایش دهید، مانند فوتبال آمریکایی، پیاده روی، شنا و بازی‌های خارج از خانه با دوستان.

ممکن است نیاز باشد به کودک کمک کنید تا به مقدمات فعالیت‌ها ساختار بدهد و سپس شما راهنمایی‌هایی درباره کارهایی که می‌تواند انجام دهد به او دهید.