5 تاثیرمهم فیزیولوژیکی ماساژ بر بدن
برای درک بهتر این اثرات، تراپیست ها باید شناخت کامل از فیزیولوژی قلب، خون، جریان خون محیطی، برگشت جریان خون و لنف داشته باشند.
1- اثر ماساژ بر روی متابولیسم
- میزان ترشح ادرار افزایش می یابد که این پدیده بخصوص بعد از ماساژ شکم شایع تر است.
- در PH خون تغییری به وجود نمی آورد.
- افزایش در نسبت دفع نیتروژن، فسفرهای غیر ارگانیک و کلرید سدیم به وجود می آید.
- ماساژ با تاثیر در افزایش جریان خون مراحل مختلف متابولیسم را تحت تاثیر قرار خواهد داد.افزایش جریان خون می تواند باعث دفع سموم از بدن، کاهش ضربان قلب، کاهش فشار خون، رفع تنش عضلانی، کاهش درد ناشی از ایسکمی و افزایش انعطاف پذیری عضلات گردد.
2- اثر ماساژ بر روی پوست
صاحبنظران معتقدند که: ماساژ با تاثیر بر روی لایه های پوست فعال شدن غدد چربی و عرق را در پی دارد.
بهبود جریان خون بطور مستقیم عملکرد این غدد را بهتر می نماید.
طبق گفته ی «رسنتال» انجام ماساژ درجه حرارت پوست را 2 تا 13 درجه ی سانتی گراد بالا می برد.
افزایش درجه حرارت پوست ممکن است به علت اثرات مکانیکی مستقیم و عمل غیر مستقیم باشد.
ماساژ باعث ازدیاد عرق و کاهش مقاومت پوست در مقابل جریان گالوانیک خواهد شد.
همچنین رنگ ظاهری پوست طبیعی گشته و چنانچه بافت اسکار وجود داشته باشد؛ حرکات فریکشن و کشش برای نرم کردن بافت های بهم چسبیده و اسکار مورد استفاده قرار می گیرد.
«بودین» پیشنهاد کرده است که: از ماساژ برای بدست آوردن زیبایی، شادابی و طراوت پوست می توان بهره گرفت.
3- اثر ماساژ بر روی استخوان
ماساژ بطور وسیعی در درمان شکستگی ها بکار برده می شود.
همچنین در کمک به بهبود شکستگی هایی که صدمات بافت های نرم را نیز به همراه دارد بسیار موثر می باشد.
البته نقش ماساژ در جوش خوردن شکستگی هنوز به اثبات نرسیده است.
عقیده کمیته جراحان شکستگی کالج های آمریکا این است که: سرعت رشد بافت ها به جریان مؤثر خون در قسمت صدمه دیده ارتباط دارد بنابراین از همان ابتدا می بایست در کمک به افزایش جریان خون از هر روشی کمک گرفته شود.
«مک» اظهار می دارد که: در امتداد عروق خونی در قسمت هایی که شکستگی وجود دارد کال تشکیل می گردد؛ بنابراین هر گونه کمک در جهت بهبود جریان خون بدون ایجاد حرکات در قطعات شکسته می تواند در ذخیره سازی و تشکیل کال کمک کند.
کات برتسون نشان داد که ماساژ موضعی در شکستگی های استخوان های دراز باعث افزایش در نگهداری نیتروژن، سولفور و فسفو فروس که برای ترمیم بافت لازم است؛ می گردد.
4- اثر ماساژ بر روی احشاء
به دلیل اینکه اطلاعات ما در رمینه ی ماساژ بر روی احشاء شکمی کاملا محدود می باشد تا زمانی که دلایل کافی برای تاثیرات آن در این زمینه بدست نیاید؛ غیرعاقلانه به نظر میرسد که تراپیست ها هر گونه ماساژ را بر روی شکم بکار گیرند.
بجز ماساژی که بر روی عضلات دیواره ی شکمی تاثیر می گذارد و احتمالا تاثیر مستقیمی روی جریان خون داشته و از طریق ایجاد رفلکس در برابر اعمال فشار فعالیت های تحریکی را در عضلات غیر ارادی روده ها ایجاد می کند.
تکنیک های بخصوصی برای ماساژ اعضاء خاص بدن لازم است و آنها می بایست فقط توسط پزشکان و یا تراپیست ها که تعلیمات ویژه ای در این روش ها دارند؛ انجام پذیرند.
بطور کلی هر نوع ماساژ بر روی روده ها تقریبا موجب بروز عکس العمل های مکانیکی خواهد شد.
این تحریکات می تواند باعث افزایش حرکات دودی و بنابراین به جلو راندن عمل تخلیه محتویات روده شوند.
منل ذکر کرده است که: بعضی از قسمت های روده ی بزرگ نسبتی کاملا ثابت با دیواره ی شکمی دارند در نتبجه جهت عبور محتویات روده را در دئو دنوم، کولون صعودی و نزولی و کولون ایلیاک می توان دنبال کرد.
«برد» و«وود» قانع شده بودند که ماساژ دادن شکم توسط تکنیک نیدینگ و استروک عمقی در افزایش میزان تخلیه گازهای شکم و مدفوع از روده ی بزرگ مؤثر بوده است.
منل عقیده دارد که: می توان اثر مکانیکی ماساژ را در درمان بعضی از ارگان های شکم مسلم دانست.
این تاثیرات احتمالا ناشی از بروز عکس العمل های رفلکسی بدست آمده از تحریکات مکانیکی می باشد.
بهترین روش ماساژ برای کنترل درد احشاء استفاده از روش ماساژ بافت همبند و ماساژ بازتاب شناسی می باشد.
5- اثرات روان شناختی ماساژ
اکثر مردم با اثرات آرام بخشی ماساژ ملایم آشنایی دارند حتی مواقعی که هیچگونه بیماری و یا نا توانی جسمی وجود نداشته باشد.
معطوف شدن توجه تراپیست بر بیمار و توام شدن آن با احساس دلپذیر فیزیکی ناشی از ماساژ، یک نوع رابطه ی نزدیک و صمیمی را بین بیمار و تراپیست بوجود می آورد که باعث گشوده شدن مسائل مختلف بیمار از جمله ناراحتی ها و مشکلات وی با تراپیست مربوطه می باشد.
تراپیست در این میان شنونده ای است که در مقابل تمام این مسائل و مشکلات نقش یک محرم راز را ایفا می کند.
البته تراپیست سعی دارد تا به بیمار بفهماند که او نباید در این رابطه زیاد به وی وابستگی پیدا کند و بیمار را تشویق می کند تا مسائلی را که پزشک وی باید مطلع باشد؛ با او در میان بگذارد.
بوسیله ی ماساژ اثرات روانی منفی نیز می تواند ایجاد شود.از لحاظ روانی مدت زمانی که برای درمان بیمار از طریق ماساژ لازم است ممکن است اینطور در ذهن بیمار اثر کند که بیماری او بسیار جدی و لاعلاج است.
منل در این مورد اخطار می دهد ” که یک مسئله و یا ناتوانی را خیلی ساده تر می توان در مغز بیمار رشد داد تا اینکه بتوان آن مشکل و ناتوانی را از جسم و فکر او خارج ساخت” باید به بیمار اطمینان کافی داده شود تا بتوان هرگونه سوء تفاهم را از ذهن او خارج ساخت.
اثرات ماساژ بطور کلی اغلب موقتی است و در این میان درمان گر منتظر پیشرفت در بهبود حال بیمار با استفاده از درمان های خاص می باشد.
اینکه بیمار بداند برایش کاری انجام شده است؛ علیرغم شدت بیماری، این خود باعث کاهش درجه ی نگرانی و افسردگی وی می شود.
بنابراین ماساژ هر قسمت از بدن می تواند به آرامش کل بدن و ایجاد انرژی مجدد در فرد جهت رویارویی با حوادث شود.
ماساژ باعث کاهش اضطراب و رهایی از استرس می شود.
درمانگران معتقدند: ماساژ باعث بهبود اختلالات خواب و درد(در مواردی که با اضطراب شدیدتر می شوند) می گردد.
کاهش اضطراب منجر به ارتباط بهتر می شود.
بنابراین ماساژ می تواند در درمان افراد دچار اختلالات ارتباطی و نیز در کودکان در جهت بهبود ارتباط به کار گرفته شود.