در این مقاله با عوامل مهمی که به عنوان اجزای تشکیل دهنده در کاربرد تکنیک های ماساژ باید در نظر گرفته شود آشنا خواهیم شد

وبه توضیح هریک از این عوامل خواهیم پرداخت.

6فاکتور مهم در ماساژ عبارتند از:

1. جهت حرکت
2. میزان فشار
3. سرعت و ریتم حرکات
4. ماده واسطه ی مورد استفاده
5. وضعیت بیمار و تراپیست
6. مدت زمان و تکرار درمان

جهت

از منابع موجود چنین برمی آید که تا زمان بقراط، جهت ماساژ را از مرکز به محیط ذکر کرده اند.

بقراط فرد برجسته ی عرصه ی پزشکی، نبوغ زیادی در عرصه ی پزشکی نشان داد.

او جهت ماساژ را از محیط به مرکز می دانست و تاکید زیادی روی معاینه ی بالینی و کلینیکی داشت.

بنابراین می توان گفت انتخاب جهت حرکت ماساژ وی بر اساس معاینات کلینیکی او از آثار درمانی بود؛ در حالی که وجود جریان خون هنوز کشف نشده بود.

گالن پنج قرن بعد از بقراط، جهت حرکت را بر اساس هدف ماساژ و ارتباط آن با درمان تغییر داد.

لینگ در آغاز قرن نوزدهم، چنین گفت: که از مرکز به محیط استروکینگ باید آهسته باشد و حرکات به سمت مرکز با فشار بیشتری اعمال شود این نظریه تا به امروز قابل قبول باقی مانده است.

هوفا و باکولز اولین کسانی بودند که گفتند: ماساژ باید در جهت جریان خون وریدی و لنفاوی یعنی از محیط به مرکز باشد.

فشار

بقراط فشار را به انواع زیر تقسیم کرد:

• آرام
• شدید
• نرم
• متوسط

او ذکر کرد که انتخاب فشار مناسب برای رسیدن به نتیجه ی مطلوب اهمیت زیادی دارد.

کلین و هوفا فشار را بر اساس حجم بافت ها تنظیم کردند.

وقتی روی شکم عضله ماساژ می دادند فشار را زیاد و هنگامی که به انتهای آن می رسیدند فشار را کم می کردند.

«کلاگ» گفت: تحمل در بیمار با درمان طولانی مدت بدست می آید.

خانم دسپارد گفت: شدت و میزان فشار بر اساس شرایط بیمار فرق می کند.

همیشه در شروع درمان آرام و بتدریج همراه با بهبودی بیمار میزان فشار افزایش می یابد.

منل در مورد فشار گفت که : میزان آن بستگی کامل به ریلکسیشن عضلانی دارد.

میزان فشار در حرکت افلوراژ ملایم و در حرکت فریکشن باید زیاد باشد.

در اجرای تکنیک های ماساژ بافت همبند فشار زیاد بدون درد را باید بکار برد.

سرعت و ریتم حرکت

«باکولز» گفت: سرعت بستگی به اثر مورد نظر دارد.

در افراد تحریک پذیر استروک آرام و آهسته تاثیر مطلوبی بجای می گذارد.

در حالی که در درمان عضو آتروفی شده یک فرد سالم، ماساژ با سرعت 50 یا 60 بار در دقیقه یا حتی بیشتر، همراه با اعمال فشار مناسب، نتیجه ی مطلوب را ایجاد می کند.

کلاگ گفت: سرعت، بستگی به نوع حرکت دارد.

وی اندازه ی محل تحت ماساژ را بدین صورت تعیین کرد:

– استروکینگ در ثانیه باید 1تا 2 اینچ را پوشش دهد.

– برای فریکشن 30 تا 80 حرکت در دقیقه و با مدت متفاوت در نظر گرفت.

– پتریساژ 30 تا 90 بار در دقیقه و در قسمت های کوچک تر سریع تر انجام می گیرد.

خانم دسپارد ریتم و سرعت را بر حسب اثر مطلوب تغییر می داد.

برای اثرات تسکینی، افلوراژ باید آهسته و ریتمیک و برای اثر تحریکی، استروک ها باید سریع و محکم باشند.

منل گفت از ضروریات استروک سطحی این است که حرکات باید آهسته، آرام و ریتمیک باشند و بین آنها بی نظمی و فاصله نباشد.

او معتقد بود که ریتم باید هماهنگ بوده تا همه جا یکسان تحریک شود.

برای استروک شانه تا دست او پانزده حرکت در دقیقه می داد.

در استروک عمقی نیاز به سرعت زیاد نیست زیرا سرعت حرکت خون وریدها آهسته است و سرعت در کانال های لنفاوی خیلی آهسته تر می باشد.

او تاکید کرد در نیدینگ سرعت زیاد برای کسب نتیجه ی مطلوب، مضر است و گفت که در فریکشن ریتم باید آهسته و پیوسته باشد.

حرکات در ماساژ بافت همبند باید آهسته و بدون شتاب باشداما نه با ریتم و سرعت خیلی آهسته.

ماده واسطه

در ماساژ بافت همبند، فریکشن و ماساژ صورت نیاز به ماده واسطه نیست تا درمان مؤثر واقع شود.

معمول ترین موادی که در ماساژ استفاده می شوند عبارتند از:

• روغن زیتون
• گلیسیرین
• روغن بادام
• روغن اسید فرمیک
• پودر تالک

منل اظهار داشت انتخاب ماده واسطه یک مسئله ی شخصی است.

وی معتقد بود که بهترین آنها ساده ترین آنهاست.

او بخصوص در مورد پوست های خشک و پوسته پوسته ماده واسطه را توصیه می کرد.

وضعیت بیمار و تراپیست

دسپارد ذکر کرده است که : بیمار باید در وضعیتی که عضلات شل و راحت باشند؛ قرار گیرد.

منل گفت: وضعیت بیمار و تراپیست هر یک جداگانه و نسبت به هم خیلی مهم است و برای ارائه ی هر وضعیتی باید دلیلش را هم ذکر کرد.

درباره ی تاثیر ماساژبر روی جریان خون وریدی اثر جاذبه را در نظر گرفت و ذکر کرد که بیمار باید در وضعیتی که عضلاتش شل و راحت باشد و نیز از نظر تکیه گاه بنحوی که به جریان وریدی و لنفاوی اندام های تحتانی کمک کند؛ دراز بکشد.

او برای درمان ورم، ماساژ همراه با بالا نگه داشتن اندام را توصیه کرده است.

وضعیت بیمار در ماساژ بافت همبند به صورت نشسته می باشد.

به طوریکه پشت بیمار به سمت تراپیست باشد.

روشنایی اتاق به هنگام ارزیابی و درمان مهم است.

وضعیت بیمار در ماساژ باید راحت و با تکیه ی کافی نواحی مورد درمان همراه باشد.

تمام لباس های ناحیه ی مورد درمان درآورده شوند.

هیچ نوع لباس تنگی در ناحیه ی پروگزیمال نسبت به ناحیه ی درمان نباید قرار بگیرد چون مانع گردش طبیعی خون می شود.

بیمار باید گرم نگه داشته شود.

قسمت هایی از بدن که ماساژ داده نمی شود با ملافه و حوله پوشانده شود.

وضعیت محل درمان بنحوی باشد که اجازه ی عبور جریان لنفاوی و وریدی را بدهد.

وقتی بیمار به حالت طاقباز خوابیده یک بالش زیر سر لازم است و یک حوله ی کوچک را لوله کرده و زیر زانو قرار می دهیم.

زمانیکه بیمار دمر خوابیده یک بالش زیر شکم قرار می گیرد و یک حوله را لوله کرده و زیر مفصل مچ پا برای جلوگیری از پلانتار فلکشن قرار می دهیم و یا اینکه مچ پاها از لبه ی تخت آویزان می شود. نیازی به گذاشتن بالش در زیر سر نیست.

برای ماساژ دست زمانی که جریان لنف، خون و حرکات بازو و شانه طبیعی باشد؛ بیمار می تواند کنار میز روی صندلی بنشیند آرنج در یک وضعیت راحت قرار گرفته و تراپیست هم در سمت مقابل نشسته ماساژ را اعمال می کند.

اگر ماساژ برای نواحی شانه، بالا تنه و عضلات گردن بکار کی رود و بیمار نمی تواند در وضعیت رو به شکم قرار بگیرد؛ باید روی صندلی بنشیند از ناحیه ی مفاصل ران ها به طرف جلو خم شده و تنه، شانه، گردن و سر بوسیله بالش ها نگه داشته شوند و تراپیست در پشت بیمار بایستد.

بهترین وضعیت برای تراپیست وضعیت ایستاده می باشد.

شل و راحت کردن دست ها زمانی ممکن می باشد که وضعیت قرار گرفتن تراپیست اجازه ی کنترل و ریلکس کردن و حرکت آزاد بازوها را فراهم کند.

طرز ایستادن کنار تخت بنحوی است که یک پای تراپیست با کمی فاصله از تخت و پای دیگر عقب تر قرار گیرد.

حرکات به طرف جلو و عقب بوسیله ی خم کردن زانوها و مچ پاها می تواند اجازه استفاده از دست و بازو را برای ماساژ در یک سطح وسیع همراه با حرکت نسبتا کمی در مفاصل ران ها و مهره ها بوجود آورد.

کف پاها در طول ماساژ باید در تماس کامل با زمین باشند.

مدت زمان، تعداد و تکرار ماساژ

از نظر هوفا 10 تا 20 دقیقه برای ماساژ موضعی و 30 تا 45 دقیقه برای ماساژ باید در نظر گرفت.

در روش«زابلو دوسکی» زمان بر اساس اندازه محل، سن بیمار، مدت زمان بیماری و وضعیت بیمار از 5 تا 30 دقیقه متغیر است.

منل معتقد است در نظر گرفتن سن بیمار در انجام ماساژ ضروری است.

وقتی هدف تامین یک رفلکسی است در افراد جوان و مسن زمان درمان باید کم شود.

طبق نظر «سلسوس» در هر فرد بر اساس وضعیت بدنی و جثه وی تعداد حرکات ماساژ متفاوت است.

مثلا برای فردی لاغر 50 بار ولی برای فردی چاق ممکن است لارم شود 200 تکرار داشته باشیم.

در زنان تعداد کمتر از مردان و در بچه ها یا افراد پیر کمتر از جوانان باید ماساژ را تکرار کرد.

«گراس ونور» گفته است: درمان روزی یک بار و بتدریج افزایش می یابد تا به سه بار در روز برسد.

زابلودوسکی ماساژ را روزی یک بار تجویز کرد.

از طرفی معتقد بود که عکس العمل های فیزیکی و روانی بیمار است که تعداد درمان را تعیین می کند.