ویژگی‌های مهم کاردرمانی در اختلالات حسی

اختلال پردازش حسی وضعیتی است که در آن مغز در پاسخ به محرک‌هایی که از طریق حواس دریافت می‌کند دچار مشکل می‌شود.

برای کسانی که با اختلال پردازش حسی تا حدودی درگیری دارند و به درمان فکر می‌کنند ممکن است سوالاتی پیش بیاید از قبیل اینکه:

برای درمان باید به چه کسی مراجعه کنند؟

ویژگی‌های کاردرمانگر خوب چیست؟و…

برای یافتن پاسخ این قبیل از سوالات به شما خواندن این مقاله را توصیه می‌کنیم.

1-چه کسی باید کودک مبتلا به اختلال پردازش حسی را درمان کند؟

کار با کودک دچار مشکلات پردازش حسی نخست بخشی از فعالیت یک کاردرمانگر رشدی است.

برنامه درسی کاردرمانگران شامل دروس اصلی در زمینه‌های عصب‌شناسی، آناتومی درشت، فیزیولوژی و همچنین دروسی که شامل آموزش نحوه‌ی تجزیه تکالیف روزانه (مانند لباس پوشیدن) به گام‌های عصبی – حرکتی متوالی جهت یادگیری مهارت‌های مورد نظر است می‌باشد.

دانشکده‌های کاردرمانی معمولاً دوره‌های ویژه تخصص اطفال برگزار می‌کنند که نظریه‌ی یکپارچگی حسی و کاربرد آن و همچنین دیگر کاربردهای نظریه مانند درمان عصب – رشدی را آموزش می‌دهند.

کاردرمانگران نمایندگان سیستم عصبی هستند که می‌توانند رابطه بین سیستم عصبی کودک و کارکرد آن را هنگام فعالیت‌هایی مثل یادگیری و بازی، ارزیابی کنند.

کاردرمانگران در حیطه‌های مختلفی مانند دست‌درمانی (قسمت انتهایی بالا)، پیری، سلامت روان و اطفال فعالیت می‌کنند.

شما باید با یک کاردرمانگر متخصص اطفال که تجربه کار با کودکان دچار اختلال پردازش حسی دارد تماس بگیرید.

کاردرمانگرانی که “گواهی آزمون کنش یکپارچگی حسی” دارند کسانی هستند که آموزش پیشرفته‌ای در نظریه‌ی یکپارچگی حسی، آزمون و درمان آن، به خصوص آزمون کنش یکپارچگی حسی دیده‌اند.

اگرچه بسیاری از کاردرمانگران متخصص اطفال در تشخیص و درمان کودکان مبتلا به اختلال پردازش حسی، دانش و آگاهی دارند، ولی گواهی تخصصی ندارند.

بهترین کاری که شما می‌توانید انجام دهید این است که صحبتی با کاردرمانگر داشته باشید و درباره‌ی تجربه او در کار با کودکان دچار اختلال حسی سوال بپرسید.

همچنین بسیار مهم است که کاردرمانگری که شما انتخاب می‌کنید به همکاری نزدیک با شما، خانواده شما و دیگر متخصصینی که درگیر زندگی کودک شما هستند اعتقاد داشته باشد.

این کار باعث می‌شود که درمان در تمام جنبه‌های زندگی کودک به طور ثمربخشی جای گیرد.

2-هنگامی که دنبال یک کاردرمانگر هستم چه چیزهای دیگری را باید مدنظر داشته باشم؟

ملاحظاتی که باید مدنظر داشته باشید مانند همان چیزهایی است که هنگام انتخاب یک پزشک متخصص اطفال یا مدرسه پیش‌دبستانی به آن‌ها توجه می‌کنید.

• شخصیت و سطح انرژی درمانگر چگونه است؟
• کلینیک در کجا قرار دارد؟ آیا نزدیک خانه، محل کار و یا مدرسه کودکتان است؟
• درمانگر چه ساعت‌هایی می‌تواند با کودک‌تان کار کند؟
• آیا برنامه‌ی کاری درمان با برنامه‌ی مدرسه کودک مطابقت دارد؟

3-آیا شخصیت کاردرمانگر برای درمان واقعا مهم است؟

شما باید مطمئن شوید که کودک شما با شخصیت و سطح انرژی کاردرمانگر جور است.

برخی کودکان به افراد با سطح انرژی بالا پاسخ می‌دهند، در حالی که برخی دیگر در این وضعیت رنج می‌برند و به افرادی با سطح انرژی کم پاسخ می‌گویند.

بسیاری از کاردرمانگران می‌دانند چگونه سطح انرژی خود را تنظیم کنند تا با سطح انرژی کودک مطابقت یابد.

برخی دیگر از مسائلی که باید مدنظر باشد عبارتند از:

• چقدر کاردرمانگر نسبت به سوال کردن باز و بی‌دفاع است؟
• اگر کودک شما چندین پرستار دارد کاردرمانگر چقدر تمایل به درگیر کردن همه افراد خانه در درمان دارد؟
• آیا درمانگر حاضر است والدین یا مراقب اصلی کودک در برخی جلسات حاضر شوند تا یاد بگیرند که چگونه به کودک کمک کنند؟
• در مجموع می‌توان گفت زمانی را باید اختصاص دهید تا با درمانگر صحبت کنید و ببینید آیا مناسب است یا خیر؟

4-چه سوالاتی باید از کاردرمانگر بپرسید؟

پرسیدن سوالات زیر از درمانگر کمک می‌کند که بدانیم چه چیزهایی در انتخاب او مهم است و همینطور به درمانگر کمک می‌کند که از نیاز‌های شما در همان ابتدای کار آگاه شود:

• چرا شما کار با اطفال را انتخاب کرده‌اید؟(این سوال باید به شما حسی از علاقه و تعهد و الزام کاردرمانگر بدهد.)
• چه مدت زمانی است که شما به عنوان درمانگر اطفال کار می‌کنید؟
• آیا کودکان زیادی با تشخیص اختلال پردازش حسی درمان کرده‌اید؟
• آیا می‌توانید تعدادی از انواع مختلف مشکلات پردازش حسی را که با آن کار کرده‌اید به من توضیح دهید؟
• آیا شما آموزش پیشرفته‌ای در یکپارچگی حسی دیده‌اید؟
• خط مشی شما در” آموزش والدین” و ارتباط چیست؟
• آیا شما با دیگر اعضای تیمی که با کودک من کار می‌کند ارتباط خواهید داشت؟

توجه: مطمئن شوید که این سوالات را به شیوه‌ی دوستانه‌ای می‌پرسید، زیرا هدف شما این است که بدانید آیا کاردرمانگر شما دوست دارد با شما و خانواده‌تان کار کند یا خیر؟

5-درباره کودکم باید چه چیزی به کاردرمانگر بگویم؟

احتمالاً کاردرمانگر از شما می‌خواهد که پرسشنامه‌ای در مورد تاریخچه و مسائل کنونی کودک‌تان پر کنید.

سوالات باید در ارتباط با تاریخچه تولد، نقاط عطف رشدی، مسائل رفتاری و رشد گفتار در کودک باشد.

اگر چیز مهمی وجود داشته باشد، اما در پرسشنامه به آن اشاره نشده باشد، آن را روی یک کاغذ بنویسید و به درمانگر بیان کنید تا درمانگر بتواند در طول ارزیابی، همه چیز را مورد توجه قرار دهد.

مطمئن شوید که به درمانگر اجازه داده‌اید که تمام تاریخچه‌ی خانوادگی شما را که ممکن است مربوط به مسئله باشد؛ بداند.

به خصوص هر نوع تشخیص عصب‌شناختی و روانی در تاریخچه‌ی خانوادگی هر والد مهم است.

همچنین باید با والدین خود و همسرتان صحبت کنید تا بدانید که آیا شما یا همسرتان نوعی از رفتارهای حسی خاصی را در کودکی داشته‌اید یا خیر.

6-اگر در دوره کاردرمانی رفتار کودک من وخیم‌تر شود باید آن را رها کنم؟

بسیار رایج است که در آغاز برنامه درمانی جدید، کودک مبتلا به اختلال پردازش حسی دچار شکست شود.

درمانگر از کودک می‌خواهد در فعالیتهایی درگیر شود که سیستم عصبی او را به چالش می‌کشاند و این حالت ممکن است او را آشفته سازد.

برای هرکدام از ما سخت است که از محیط امن خود دور شویم.

در مورد کودکی که سالهاست با سیستم عصبی خود دچار چالش است این به مراتب دشوارتر است.

به یاد داشته باشید که درمان در یک محیط امن ارائه شود.

سرانجام به کودک کمک می‌شود تا اطلاعات را بهتر بگیرد و در زندگی روزمره دریافت حسی مناسب‌تری داشته باشد.

درمانگر را از رفتار کودک‌تان آگاه کنید و به یاد داشته باشید که درمان یکپارچگی حسی، فرآیندی آهسته و پیوسته است.

7-چه اطلاعاتی باید در خصوص رفتار فرزندم به کار درمانگر بدهم؟

مهم است به کاردرمانگر اجازه دهید تا از تغییراتی که در منزل در کودک‌تان می‌بینید و هر نگرانی دیگری که در رابطه با او دارید آگاهی داشته باشد.

پیشنهاد مناسب این است که تغییرات رفتاری، زمان وقوع، طول مدت، پیشایندها و پسایندهای یک رفتار را یادداشت کنید.

همچنین هنگام ثبت رفتار مطمئن شوید که توصیفات عینی به کار می‌برید، مانند “روی زمین افتاد و به زمین مشت زد” یا “به یک گوشه‌ای رفت و گریه کرد” به جای جملاتی مانند “از عصبانیت ترکید”.

این اطلاعات به کاردرمانگر کمک می‌کند تا درمان را در کلینیک سازمان دهد و همچنین برای شما برخی راهبرهای مختص خانه را فراهم سازد.

8-اگر بعد از سه ماه کاردرمانی در کودکم تغییر نبینم چه کار باید بکنم؟

یک قاعده کلی که بسیاری از کاردرمانگران بر آن معتقدند وجود دارد:

اگر هیچ تغییر مثبتی بعد از گذشت ۶ هفته از درمان دیده نشد درمان نیاز به تغییر دارد.

در بسیاری از موارد باید تفاوت را در طول یک یا دو ماه پس از درمان ببینید و گاهی در طول یک هفته.

این تغییرات به شدت مشکلات، سن کودک و زره دفاعی که سیستم عصبی کودک تاکنون ساخته است، بستگی دارد.

اکنون زمان آن است که با درمانگر کودک صحبت کنید و برخی سوالات را بپرسید.

اولاً، او کدام تغییرات را در کلینیک یا مدرسه می‌بیند؟

ثانیاً، اهداف کوتاه مدت و بلند مدت او چیست؟

ثالثاً، درخواست کنید فهرستی از فعالیت‌های در حال انجام و اطلاعاتی درباره‌ی چگونگی تطبیق این فعالیت‌ها با فعالیت‌های منزل به شما بدهد تا تاثیر بیشتری روی موفقیت کودک داشته باشد.